Kiel diri

“Kiel diri? Praktika esperanta frazeologio” estas la fama libro de Lentaigne, kiu surbaze de Plena Ilustrita Vortaro kaj kelkaj aliaj fontoj kompilis tre utilan vortaron kaj frazaron ordigitan en 67 temoj. Mi havas ekzempleron eldonitan en la 80-aj jaroj, tamen en la katalogo de UEA estas havebla pli nova eldono el la 2004 jaro (eldonejo Esperanto – Laŭte!). Oni povas ĝin aĉeti per pagkarto aŭ PayPal. Lentaigne skribis ankaŭ “Tiel diru”.

Jen ekzemplo, ĉapitro titolita “Lingvo”, kiu bone montras la enhavon de la libro (kun mia traduko – mi esperas, ke preciza).

---

lingvo	język
nacia lingvo	język narodowy
hereda lingvo	język dziedziczony
patrina lingvo	język ojczysty
prunta lingvo	język zapożyczony
vivanta lingvo	żywy język, żyjący język
mortinta lingvo	wymarły język
artefarita lingvo	sztuczny język
planizita lingvo	język planowy
posedi lingvon	władać językiem
scipovi lingvon	znać język, władać językiem
majstri lingvon	władać językiem, opanować język
primajstri lingvon	opanować język
fajli sian lingvon	szlifować swój język
poluri sian lingvon	szlifować swój język
dialekto	dialekt
idiomo	dialekt
ĵargono	żargon
slango	slang
idiotismo	idiom, idiomatyzm
la lingvo de la floroj	język kwiatów
la lingvo de la koro	język serca
la lingvo de la rigardoj	język spojrzeń
Ni ja scias, ke da lingvoj ekzistas tre multaj.	Wiemy przecież, że języków jest bardzo wiele.
Babelo : tie la Eternulo konfuzis la lingvon de la tuta tero.	Babel : tam Wieczny pomieszał język całej ziemi.
La homoj ne komprenas unu la alian.	Ludzie nie rozumieją jeden drugiego.
Ne paroli alian lingvon krom sia propra lingvo.	Nie mówić innym językiem poza swoim własnym językiem.
Ne paroli alian lingvon ol sian propran lingvon.	Nie mówić innym językiem niż swoim własnym językiem.
Dediĉi multajn jarojn al la lernado de lingvoj.	Poświęcić wiele lat na naukę języków.
Fuŝparoli kvin, ses lingvojn.	Źle mówić pięcioma, sześcioma językami.
Scipovi lingvon libre, ne libere.	Mówić językiem książkowym, a nie swobodnym.
Li afektis ne scii sian nacian lingvon.	Udawał, że nie zna swojego narodowego języka.
senco	sens, znaczenie
uzi vorton en la strikta senco	użyć słowa w ścisłym znaczeniu
uzi vorton en la larĝa senco	użyć słowa w szerokim znaczeniu
uzi vorton en la jura senco	użyć wyrazu w sensie prawnym
uzi vorton en la religia senco	użyć wyrazu w sensie religijnym
La senco de ambaŭ vortoj estas malsama.	Znaczenie obu słów jest odmienne.
Regulo, kiu akceptas multajn esceptojn.	Reguła, która dopuszcza wiele wyjątków.
La pola lingvo akceptas konstantan akcenton sur la antaŭlasta silabo.	Język polski dopuszcza stały akcent na przedostatniej sylabie.
Esperanto estas multajn fojojn pli facila ol ĉiu ajn natura lingvo.	Esperanto jest wielokrotnie łatwiejsze niż każdy język naturalny.
Anstataŭ ke ĉiu lernas diversajn lingvojn, ĉiu ellernadu la saman lingvon.	Zamiast tego, by każdy uczył się różnych języków, niech każdy nauczy się tego samego języka.
Estas pli facile varbi iun al Esperanto, ol fari, ke li lernu la lingvon.	Jest łatwiej zwerbować kogoś do esperanta niż spowodować, aby nauczył się języka.
novebakita esperantisto	świeżo upieczony esperantysta
La demando ĉu Esperanto povas havi poezion ne plu estas diskutebla.	Pytanie, czy esperanto może mieć poezję, nie jest już dłużej dyskusyjne.
La uzado de la artikolo estas tia sama, kiel en aliaj lingvoj.	Użycie rodzajnika jest takie samo, jak w innych językach.
La Biblio estas la ĉefa bazo, sur kiu lingvoj literaturiĝis.	Biblia jest podstawową bazą, na której języki stały się literackimi.

---

Kiel oni vidas, la libro estas bona fonto de vortoj kaj frazoj por lernantoj, kiuj jam majstras la lingvon sur baza nivelo, danke al kiu oni povas poluri, riĉigi sian lingvon.